ارتباطات نقش حیاتی در موفقیت کسب‌وکارها ایفا می‌کند. انتخاب سیستم تلفنی مناسب، به‌خصوص با رشد دورکاری و افزایش نیاز به ارتباطات منعطف و مقرون‌به‌صرفه، اهمیت زیادی پیدا کرده است. دو فناوری اصلی در این زمینه عبارتند از شبکه تلفن سنتی یا (Public Switched Telephone Network)  PSTN و  فناوری نوین تلفن اینترنتی یا (Voice over Internet Protocol) VoIP. در این مقاله به بررسی کامل تفاوت‌ها، مزایا و کاربردهای این دو فناوری می‌‌پردازیم.

تلفن سنتی چیست و چگونه کار می‌کند؟

شبکه تلفن سنتی یا PSTN، سیستم تلفن مبتنی بر مدار است که تماس‌ها را از طریق خطوط مسی یا فیبر نوری اختصاصی منتقل می‌کند. این سیستم که بیش از یک قرن است مورد استفاده قرار می‌گیرد و از فناوری سوئیچینگ مدار بهره می‌برد؛ به این معنی که برای هر تماس، یک مسیر اختصاصی به صورت ثابت رزرو می‌شود تا کیفیت و پایداری تماس حفظ شود.

از مزایای PSTN می‌توان به کیفیت صدای بالا و تاخیر پایین اشاره کرد. به‌طوری که حتی در شرایطی مثل قطعی اینترنت یا برق، تماس‌ها از طریق PSTN قابل برقراری هستند. این دلایل باعث شده است بسیاری از سازمان‌ها به‌ویژه آنهایی که به قابلیت اطمینان بالا نیاز دارند، هنوز به PSTN متکی باشند.

تلفن اینترنتی چیست و چرا محبوب شده است؟

VoIP  یا تلفن اینترنتی، فناوری مدرن انتقال صدا بر بستر اینترنت است. در این سیستم، صدا به بسته‌های داده دیجیتال تبدیل شده و با استفاده از پروتکل‌های شبکه IP منتقل می‌شود. برخلاف PSTN که از سوئیچینگ مدار استفاده می‌کند، VoIP  از سوئیچینگ بسته بهره می‌برد، که به شبکه اجازه می‌دهد چندین تماس به‌صورت همزمان و بهینه از یک مسیر استفاده کنند.

طبق گزارش شرکت تحقیقات بازار Statista  در سال 2024، بیش از 65 درصد کسب‌وکارهای بزرگ در سراسر جهان از خدمات VoIP  بهره می‌برند و انتظار می‌رود این رقم در سال‌های آینده رشد چشمگیری داشته باشد.

تفاوت‌های کلیدی PSTN و  VoIP

تفاوت‌ها PSTN VoIP
هزینه‌ها هزینه‌های بالا در نصب و نگهداری، هزینه دقیقه‌ای تماس‌های طولانی‌مدت هزینه‌های ماهانه کمتر، بدون هزینه دقیقه‌ای تماس‌های داخلی، استفاده از اینترنت موجود
مقیاس‌پذیری نیازمند سیم‌کشی و سخت‌افزار فیزیکی جدید افزودن کاربران فقط با پیکربندی نرم‌افزاری
امکانات تماس صوتی پایه امکانات پیشرفته مانند کنفرانس ویدئویی، انتقال تماس، ضبط مکالمات، ادغام با CRM
تحرک‌پذیری خطوط ثابت محدود به مکان تماس از هر مکان با اینترنت

اهمیت انتخاب درست سیستم تلفنی برای کسب‌وکارها

امروزه با افزایش تعداد نیروهای دورکار و گسترش شعب شرکت‌ها، وجود سیستمی انعطاف‌پذیر که بتواند نیازهای ارتباطی متنوع را پاسخ دهد حیاتی است. طبق یک مطالعه از Gartner، کسب‌وکارهایی که سیستم‌های VoIP و Unified Communications  را پیاده‌سازی کرده‌اند، تا 30٪ در هزینه‌های ارتباطی صرفه‌جویی کرده‌اند و بهره‌وری کارکنانشان به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

مزایای VoIP برای کسب‌وکارها

 VoIPبه‌طور قابل توجهی هزینه‌های سخت‌افزاری و نگهداری خطوط تلفن را کاهش می‌دهد.

تماس‌های هم‌زمان، ضبط مکالمات، ارسال پیام متنی، یکپارچگی با نرم‌افزارهای CRM و پشتیبانی از شماره‌های مجازی از قابلیت‌های تلفن اینترنتی به شمار می‌رود.

کارمندان می‌توانند با استفاده از لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند خود، حتی در خارج از دفتر با مشتریان و همکاران ارتباط برقرار کنند.

افزودن یا حذف کاربران به سرعت و بدون نیاز به تغییرات سخت‌افزاری انجام می‌شود.

تلفن اینترنتی امکان اتصال به سیستم‌های ابری، نرم‌افزارهای مدیریت پروژه و ابزارهای مختلف را فراهم می‌کند.

نتیجه‌گیری

با توجه به روندهای جهانی در تحول دیجیتال و تغییرات گسترده در الگوهای کاری، فناوری VoIP (تماس صوتی بر بستر اینترنت) به‌عنوان یک راهکار مدرن، منعطف و مقرون‌به‌صرفه در حوزه ارتباطات سازمانی مطرح شده است. این فناوری امکان انتقال صدا، تصویر و داده را از طریق اینترنت فراهم می‌کند و به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا با کاهش وابستگی به زیرساخت‌های سنتی، عملکرد ارتباطی خود را به‌روز و چابک‌تر کنند.

یکی از برجسته‌ترین مزایای  VoIP، مقیاس‌پذیریآن است. سازمان‌ها بدون نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین در تجهیزات فیزیکی یا خطوط تلفن جدید، می‌توانند کاربران جدید را به سادگی و تنها با چند پیکربندی نرم‌افزاری به شبکه خود اضافه کنند. این ویژگی به‌ویژه برای شرکت‌هایی که در حال رشد یا گسترش جغرافیایی هستند، بسیار ارزشمند است.

از سوی دیگر، پشتیبانی موثر از دورکاری و تیم‌های پراکنده جغرافیایی، VoIP  را به ابزاری کلیدی در مدیریت منابع انسانی و ارتباطات تبدیل کرده است. در شرایطی که مدل‌های کاری ترکیبی (Hybrid Work) در حال تبدیل شدن به یک استاندارد جهانی هستند، استفاده از سیستمی که امکان برقراری تماس، برگزاری جلسات و دسترسی به پیام‌های صوتی از هر نقطه‌ای را فراهم می‌کند، امری ضروری است. افزون بر این، ادغام‌پذیری VoIP با سیستم‌های نرم‌افزاری سازمانی باعث می‌شود فرآیندهای ارتباطی ساده‌تر، هوشمندانه‌تر و مبتنی بر داده (Data-driven) حرکت کنند.

در نتیجه، VoIP  تنها جایگزینی برای تلفن سنتی نیست؛ بلکه بستری تحول‌آفرین برای بهینه‌سازی زیرساخت‌های ارتباطی، افزایش بهره‌وری تیم‌ها و کاهش هزینه‌های عملیاتی است. با این حال، موفقیت در پیاده‌سازی آن نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، زیرساخت اینترنت پایدار و توجه به امنیت سایبری است.

Nextiva Gartner Statista